Holenderska Kompania Wschodnioindyjska

Pieprz, goździki i gałka muszkatołowa należały do najcenniejszych i najdroższych towarów na świecie. W 1602 roku grupa kupców założyła Vereenigde Oost-Indische Compagnie, znaną również pod skrótem VOC. W 1670 roku Kompania Wschodnioindyjska przemieniła się w najbogatsze przedsiębiorstwo, jakie zdołał dotąd powołać do życia człowiek, zatrudniało 50 000 pracowników, dysponowało własnym wojskiem liczącym 30 000 żołnierzy oraz należącymi do niego 200 okrętami transoceanicznymi.

R. Orizio, Zaginione białe plemiona, Wołowiec 2009, s. 35.

Holenderska Kompania Wschodnioindyjska była niemal osobnym państwiem, dysponującym własnym wojskiem i przywilejami samodzielnego prowadzenia wojen i zawierania sojuszy. Swoją potęgę finansową zawdzięczała monopolowi w handlu przyprawami. Był to pierwszy na świecie międzynarodowy koncern, panujący nad najważniejszymi szlakami handlowymi.

Zasięg imperium VOC

Najważniejsze faktorie i porty Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej:

• na Jawie, w 1619 roku wojska Kompanii pod przywództwem Jana Pieterszoona Coena wkroczyły do Dżakarty i założyły twierdzę Batavia, która stała się główną siedzibą VOC
  

• na Wyspach Korzennych (Moluki), nazwanych tak ze względu na uprawę roślin dających przyprawy takie jak gałka muszkatołowa czy goździki

• na Cejlonie, w połowie XVII wieku Holendrzy położyli kres portugalskiemu panowaniu nad wyspą i złamali portugalski monopol na handel cynamonem
  

• Kaapsztad, Przylądek Dobrej Nadziei, osada założona w 1652, była portem, do którego zawijały statki podróżujące do Wschodnich Indii, aby uzupełnić zapasy.
  

Jan Pieterszoon Coen
Jacob Waben, pocz. XVIII wieku

W ówczesnym świecie przyprawy były wszystkim. I każdy środek w wojnie o opanowanie handlu nimi uznawano za dopuszczalny. Słynny Jan Pieterszoon Coen, stojący na czele VOC, opłacił armię japońskich najemników, aby torturowała, ćwiartowała i ścinała głowywszystkim mężczyznom z wysp Banda w archipelagu Moluków (...). Ludność z wysp Banda - zanim dotarła tam VOC - liczyła 15 ooo, a piętnaście lat później miała zmaleć do 6 tysięcy. Na wszystkich Wyspach Korzennych Holendrzy wprowadzili karę śmierci dla każdego, kto zostanie przyłapany na uprawie, sprzedaży, kupowaniu i kradzieży albo posiadaniu bez zezwolenia gałki muszkatołowej, cynamonu albo goździków.

R. Orizio, Zaginione białe plemiona, Wołowiec 2009, s. 35.